گران تورینو / Gran Torino
کارگردان: کلینت ایست وود. فیلمنامه: نیک شنک بر اساس داستانی از دیو جانسون و
خودش. موسیقی: کایل ایست وود، مایکل استیونز. مدیر فیلمبرداری: تام اشترن. تدوین:
جوئل فاکس، گری روچ. طراح صحنه: جیمز جی. موراکامی. بازیگران: کلینت ایست وود[والت
کووالسکی]، بی ونگ[تائو ونگ لور]، آهنی هر[سو لور]، مایکل کوروسکی[جاش کووالسکی]،
بروک چیا تاهو]مادر تائو]، چی تاهو]مادربزرگ مطلقه تائو]، سانی وو[اسموکی]،
کریستوفر کارلی[پدر یانوویچ]، برایان هیلی[میچ کووالسکی]، جرالدین هیوز[کارن
کووالسکی]، دریما واکر[اشلی کووالسکی]، جان کارول لینچ[مارتین آرایشگر]، دوا
موا[فونگ ملقب به اسپایدر]. 116 دقیقه. محصول 2008 آمریکا. نامزد جایزه بهترین آواز
از مراسم گولدن گلاب، برنده جایزه بهترین بازیگر مرد/ایست وود و بهترین فیلمنامه
از انجمن ملی منتقدان آمریکا.
والت کووالسکی کهنه سرباز جنگ کره، پس از مرگ همسرش تنها می شود. رابطه چندانی
با پسر و عروسش ندارد و نوه اش نیز چشم به خانه و اتومبیل فورد کلاسیک اش- گران
تورینو- دوخته و مرگش را روزشماری می کند. از طرف دیگر تندخویی خود والت نیز مانع
از برقراری ارتباط وی با دیگران می شود و زمانی که کشیش محله به توصیه همسر
متوفایش به دیدن وی می آید، با رفتار خشن وی روبرو می شود. این وضعیت با اثاث کشی
خانواده ای کره ای به همسایگی والت بحرانی تر می شود، چون همان طور که والت چشم
دیدن چشم بادامی ها را ندارد آنها نیز از همسایگی با قاتل پدران یا اقوام شان
خوشحال نیستند. اما اقدام ناموفق پسر کوچک خانواده به نام تائو در سرقت گران
تورینوی کووالسکی که به تشویق بچه های خلاف کار محله صورت گرفته، اوضاع را بیش از
پیش به هم می ریزد. اصرار گروه خلافکاران که یکی از اقوام تائو نیز درمیان آنها
قرار دارد مبنی بر پیوستن وی به گره، باعث می شود کووالسکی ناخواسته در درگیری
میان آنها دخالت کرده و جان تائو را نجات دهد. این کار وی سیلی از هدایا را به خانه
وی سرازیر می کند. چیزی که به مذاق والت پیر سازگار نیست، اما ابراز حق شناسی
خانواده با نجات سو دختر خانواده توسط والت از دست خلافکاران محل بیش از گذشته شدت
می گیرد. مادر خانواده که از رفتار مردانه والت خوشش آمده، پسرش را برای جبران
گناه و شکل گرفتن شخصیت اش نزد والت می فرستد. والت ابتدا نمی پذیرد، ولی کم کم
آموزش تائو را دلچسب می یابد و حتی به وی در یافتن کار کمک می کند. اما اصرار
خلافکاران محل مبنی بر پیوستن تائو به آنها این بار با شدت بیشتری همراه است و
زهرچشم والت نیز با دزدیده شدن و تجاوز به سو پاسخ داده می شود. چیزی که والت
کووالسکی را به خشم می آورد...
چرا باید دید؟
دومین فیلم ایست وود کهنه کار و پا به سن گذاشته در سال اخیر که مانند بچ? عوضی
موفق به جلب نظر منتقدان و تماشاگران شد. گران تورینو که نامش را از اتومبیل فورد
مدل 1972 گرفته، اشاره ای واضح و روشن به روزگار از دست رفته و معیارهای اخلاقی
فراموش شده دارد. در یک کلمه فیلم درباره زوال ارزش هاست، آن هم از نگاه مردی عمل
گرا که زمانی تنها راه حل را ابراز خشونت و حل مشکل از طریق فیزیکی-عملاً حذف آن و
مرگش- می دانست. چیزی که در شخصیت های سینمایی ایست وود نیز مشاهده کرده بودیم و
خود به شکلی آگاهانه و زیبا به آنها ارجاع می دهدو گران تورینو به نوعی مرثیه ای
برای این شخصیت سینمایی رو به مرگ نیز هست. مرگی در خور این شخصیت که معنایی هم بر
آن متصور باشد.
البته گران تورینو در نگاه نسخت چیز در مایه های آرزوی مرگ چارلز برانسون و نبرد
او با خلافکاران محلی دارد. پلیس تا اواخر فیلم حتی حضور فیزیکی در کوچه و خیابان
ندارد و همین تماشاگر و والت کووالسکی را در دادن جواب خشونت به وسیله خشونت محق
جلوه می دهد. همه انتظار داریم که ایست وود و در واقع شخصیت سینمایی سوار بی نام
او پاسخ همه این اجامر و اوباش را با سلاح بدهد. همان طور که در برای یک مشت دلار
ابتدا با انگشتانش قربانیان بی ادب خود را هدف می گرفت و می شمرد و سپس هفت تیر
واقعی اش را از غلاف بیرون می کشید. اما غافلگیری در راه است. این بار حتی با وجود
همسو شدن کشیشی که به روش های عمل گرایانه وی ایمان آورده، سرباز پیر به تلافی
تمامی آن جان هایی که در جنگ ستانده(و قتل شمرده نمی شود) خود را آماج گلوله های
تبهکاران نوجوان می کند تا شاهدانی بر اقدام پلیس علیه آنها فراهم کند. او به
رستگاری می رسد و شخصیت سینمایی ایست وود نیز رستگار می شود. شاید نژادپرست ها
زیادی از دیدن این فیلم به نتیجه ای همسان برسند یا تلنگری کوچ به روح و روان شان
باشد، که اگر چنین شود باید گفت دست مریزاد آقای ایست وود! راستی که دود از کنده
بلند می شود!
ایست وود گران تورینو را با هزینه 35 میلیون دلار ساخته و به جرات می شود گفت که
هر دلاری که برای القای این پیام به نژادپرست ها خرج کرده به جا بوده است. ایست
وود نشان می دهد که می توان به نجات نژادپرست ها امیدوار بود. همین طور به نجات یا
تادیب تبهکاران رنگین پوستی که آمریکا را وطن خود ساخته اند. کشوری برای همه
مهاجران، حتی دشمنان سابق مانند ژاپنی ها و کره ای ها. آدم هایی که والدین بعضی از
آنها از راه ازدواج با همین سربازان آمریکایی به این کشور راه پیدا کردند. گران
تورینو دعوت نامه ایست وود به درک متقابل و همزیستی مسالمت آمیز است. آرزو می کنم
چشم های بینا و گوش های شنوایی زیادی برای آن وجود داشته باشد!
